De uitdaging voor ons en onze opdrachtgevers is om iedereen te betrekken in het onderzoek. Denk aan laaggeletterden, digitaal mindervaardigen, mensen met een beperking en anderstaligen. Hoe bereik je deze groepen, hoe maak je het onderzoek toegankelijk en hoe stel je de juiste vragen met sensitiviteit? Ons team dat inclusief onderzoek uitvoert, bestaat uit diverse onderzoekers met de juiste achtergrond en expertise. Als geen ander weten zij hoe ze moeten omgaan met uitdagingen rondom taboe onderwerpen en culturele verschillen. In dit artikel bespreken twee experts wat hun drijft om alle doelgroepen te betrekken in een onderzoek en hoe zij dit aanpakken.
Hoe bereik je alle doelgroepen?
Merel Zuurbier werkt sinds 2021 als Research Consultant in ons kwalitatieve onderzoeksteam en heeft veel ervaring met diversiteit en inclusie. Voordat zij bij MWM2 begon, heeft zij als antropoloog wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd naar diversiteit. “Ik heb met name onderzocht hoe men omgaat met de toenemende diversiteit in de grote steden. Inclusief onderzoek start bij het inleven in de doelgroep. De onderzoeksopzet stem je vervolgens hier nauw op af. Wie zijn zij en wat hebben zij nodig?”
Hoe vind je de juiste doelgroep?
“We zetten kanalen in die de subdoelgroepen zelf gebruiken om hen te werven. Denk aan socials en/of organisaties waarbij zij zijn aangesloten. Indien nodig zetten we experts in of juist familieleden of andere betrokkenen uit de persoonlijke sfeer om hen te bereiken.
Niet alleen het vinden van de gewenste doelgroep is een uitdaging, veelal gaat het erom hoe je hen vervolgens benadert om ze enthousiast te maken voor deelname. Zo geef ik deelnemers wel eens de mogelijkheid om een vertrouwd iemand aan te laten sluiten bij een interview als dat hen helpt om het gesprek te voeren,” aldus Merel Zuurbier.
Hoe stel je de juiste vragen?
Mét de doelgroep praten, levert veel rijke informatie en diepgaande inzichten op. Het stellen van de juiste vragen is hierin cruciaal. Ikrame Azaaj, Senior Research Consultant, heeft een achtergrond in de Klinische Psychologie en werkt sinds 2019 in het kwalitatieve onderzoeksteam van MWM2. Hier houdt zij zich voornamelijk bezig met maatschappelijke vraagstukken zoals financiële zelfredzaamheid. “Bij dergelijke vraagstukken is het van groot belang om ook mensen te betrekken die in reguliere onderzoekspanels minder goed zijn vertegenwoordigd. Denk bijvoorbeeld aan mensen die niet goed kunnen lezen en schrijven en toch hun financiën moeten regelen. Vaak hebben deze groepen een heel ander perspectief op het vraagstuk. Ik vind het belangrijk om mijn opdrachtgevers te kunnen helpen om ook naar deze groepen te luisteren.”
Veilige en vertrouwde context
Naast het vinden en betrekken van de gewenste doelgroepen is het stellen van de vragen op de juiste manier cruciaal. Vooral als het gaat om gevoelige thema’s zoals uitsluiting. “Het creëren van een veilige en vertrouwde context is in mijn optiek de basis van een goed gesprek. Dit helpt ook om sociale wenselijkheid zo laag mogelijk te houden. Zo besteed ik wel eens meer tijd aan de introductie van het gesprek zodat we daarna goed verder te kunnen. Daarnaast is het inzetten van geschikte gesprekstechnieken op het juiste moment van belang. Denk bijvoorbeeld aan de inzet van een indirecte vraagstelling zoals “Wat zou je tegen een bekende zeggen over dit thema?” wanneer het thema emotioneel beladen is. Dit vereist sensitiviteit en flexibiliteit van de onderzoekers tijdens het gesprek”, aldus Ikrame Azaaj. Niet minder belangrijk, de vragen moeten te allen tijde begrijpelijk zijn. Vanzelfsprekend zorgen wij altijd voor een toegankelijk taalniveau en waar nodig voor vertaling.
