Tips voor onderlinge interactie in online focusgroepen

Door: Inge Sjobbema – senior research consultant Kwalitatief

Bij kwalitatief onderzoek op afstand is het een stuk lastiger om elkaars lichaamstaal te lezen dan bij face-to-face-onderzoek. Vooral bij groepsdiscussies is dit non-verbale aspect van belang. Met een handomdraai geef je sturing aan de dynamiek in de groep, in een oogwenk nodig je een respondent uit om te spreken en in een ommezien ga je door op een interessant topic. Zo geef je vorm aan een goede onderlinge interactie in de groepsdiscussie. Vaak is dat juist de reden om te kiezen voor focusgroepen als onderzoeksmethode, omdat respondenten op elkaars gedachten en opinies reageren.

Hoe doe je dat bij online focusgroepen, waar deze non-verbale communicatie minder goed werkt? Hoe zorg je dat de onderlinge interactie intact blijft? Onderstaande tips dragen hier aan bij!

1. Laat de techniek niet in de weg staan en de onderlinge interactie verstoren door een respondent met een slechte webcam, microfoon of internetverbinding. Check vooraf al deze technische aspecten met de respondenten. Dit zorgt voor een ontspannen start van de groepsdiscussie, wat de onderlinge interactie weer ten goede komt.
   
2. Houd het aantal deelnemers beperkt. Door minigroepen te organiseren met een beperkt aantal deelnemers houdt iedereen in de groep overzicht. Hierdoor kunnen de deelnemers veel gemakkelijker vrijuit spreken. Maatregelen die spontane reacties beperken, zoals je hand opsteken voor het vragen van spreektijd, zijn dan niet nodig.
   
3. Vraag door. Met een kleiner aantal respondenten is er meer gelegenheid om goed door te vragen. Dit is in kwalitatief onderzoek altijd van belang, maar door het ontbreken van non-verbale informatie in de online focusgroep is het extra belangrijk om niet in de ‘eerste rationalisaties’ te blijven steken. Of is een verbale bevestiging van wat jij opgepikt denkt te hebben soms noodzakelijk.
   
4. Zorg voor afwisseling. Het kan voor de respondenten intensief zijn om deel te nemen aan online focusgroepen vanwege het langdurig kijken naar een scherm. Zorg voor afwisseling in het gesprek door bijvoorbeeld een ‘praatplaat’ te delen, korte opdrachten te geven en projectieve technieken te gebruiken. Hiermee blijft de aandacht gefocust en het energieniveau op peil.

Online focusgroepen zijn een prima vervanging voor groepsdiscussies op locatie. De weg naar de informatie toe is iets anders, maar dat doet niets af aan de kwaliteit van de informatie. Het is een mooie toevoeging aan de methoden en technieken die we tot onze beschikking hebben om vragen van de klant te kunnen beantwoorden!

Dit is een blog in de reeks Kwalitatief onderzoek op afstand. Elke blog is geschreven door een van de leden van het kwalitatieve team van MWM2, deze blog is geschreven door Inge Sjobbema, senior research consultant kwalitatief. Wil je meer weten over wat wij voor jou kunnen betekenen neem dan contact met ons op.